System rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP)
System ROP oznacza zestaw środków podjętych przez państwa członkowskie w celu zapewnienia, aby producenci produktów ponosili odpowiedzialność finansową lub odpowiedzialność finansową i organizacyjną na etapie cyklu życia produktu, gdy staje się on odpadem.
Producenci produktów powinni pokrywać koszty niezbędne do osiągnięcia celów gospodarowania odpadami oraz innych celów i zadań, w tym dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów, zdefiniowanych dla odnośnego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Pod ściśle określonymi warunkami koszty te mogą być dzielone z pierwotnymi wytwórcami odpadów lub dystrybutorami, jeżeli jest to uzasadnione potrzebą zapewnienia właściwego gospodarowania odpadami i efektywności gospodarczej systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
Art. 8 i 8a dyrektywy 2008/98/WE wprowadza nowe wymagania dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Jednocześnie w art. 3 pkt 21 została dodana nowa definicja systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Zgodnie z art. 8 systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta muszą uwzględniać minimalne wymogi określone w art. 8a. Ogólne wymagania minimalne obejmują: określenie roli i obowiązków wszystkich podmiotów zaangażowanych w system, określenie celów do osiągnięcia, system sprawozdawczy służący do gromadzenia danych, równe traktowanie producentów, niezależnie od ich pochodzenia czy wielkości. Jednocześnie w ramach rozszerzonej odpowiedzialności producenta producenci produktów lub organizacje mają posiadać określony zasięg geograficzny, produktowy i materiałowych, zapewniać dostępność systemów zbierania odpadów, środki finansowe niezbędne do wypełnienia obowiązków, mają stosować mechanizm samokontroli oraz udostępniać publicznie informacje o realizacji celów (w przypadku organizacji także o strukturze, wkładach finansowych i procedurze wyboru podmiotów gospodarujących odpadami). W odniesieniu do wysokości wkładów finansowych producentów na rzecz realizacji rozszerzonej odpowiedzialności producenta, ich wysokość powinna pokrywać koszty selektywnego zbierania odpadów, a następnie ich transportu i przetwarzania, w tym przetwarzania niezbędnego do osiągnięcia unijnych celów w zakresie gospodarowania odpadami, oraz koszty niezbędne do realizacji innych celów i zadań, koszty informowania posiadaczy odpadów oraz koszty gromadzenia danych i sprawozdawczości.
| Rozszerzona odpowiedzialność producenta w odniesieniu do produktów, m.in. do opakowań, opon i olejów smarowych, funkcjonuje w Polsce od 2001 r. W tym czasie obowiązki producentów były rozszerzane i modyfikowane, w związku z czym część zadań wynikających z art. 8 i 8a dyrektywy 2008/98/WE już funkcjonuje w warunkach krajowych. Pozostałe, dotychczas nie funkcjonujące obowiązki wynikające z art. 8 i 8a dyrektywy 2008/98/WE, zostaną zaimplementowane w ramach projektowanej ustawy o odpadach. Istniejące systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta w zakresie opakowań, olejów smarowych, opon, sprzętu elektrycznego i elektronicznego, baterii i akumulatorów oraz pojazdów zostaną dostosowane do zmodyfikowanych w dyrektywie przepisów odrębnymi aktami prawnymi w ramach zmian właściwych ustawach produktowych w wymaganym terminie – zgodnie z ww. dyrektywą (art. 8a ust. 7) systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta muszą być zgodne z przepisami tego artykułu do dnia 5 stycznia 2023 r. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 dyrektywy 94/62/WE systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta dla wszystkich opakowań, zgodne z art. 8 i 8a dyrektywy 2008/98/WE, powinny zostać ustanowione do 31 grudnia 2024 roku. |
Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw
